Stotteren en ademhaling: waarom het trainen van het middenrif kan helpen
Stotteren kan ontzettend frustrerend zijn, zowel voor kinderen als volwassenen. Het gaat niet alleen om woorden die haperen, maar vaak speelt de ademhaling ook een grote rol. Veel mensen die stotteren merken dat hun ademhaling snel, oppervlakkig of gespannen wordt, zeker bij stressvolle situaties. Gelukkig is er veel wat je kunt doen om de ademhaling te verbeteren en zo het stotteren minder belastend te maken.
Waarom ademhaling zo belangrijk is bij stotteren
Tijdens spreken hebben we een gecontroleerde stroom van lucht nodig. Bij stotteren is die ademstroom vaak uit balans: mensen ademen te snel, te oppervlakkig of houden hun adem vast. Dit kan de spraak extra moeilijk maken en zorgen voor spanning in het lichaam. Stress en zenuwen versterken dit effect: je ademhaling wordt sneller en hoger in de borst, wat de spierspanning verhoogt en het stotteren kan verergeren.
Onderzoek en praktijkervaring tonen aan dat een rustige, gecontroleerde ademhaling vaak helpt bij het verminderen van stottermomenten en spanning.
Het belang van het middenrif
Het middenrif, of diafragma, is de belangrijkste ademhalingsspier. Veel mensen die stotteren ademen vooral met de borst, waardoor het middenrif te weinig actief is. Door bewust het middenrif te trainen:
1. Rustiger en dieper ademen – Je lichaam krijgt meer lucht per ademhaling, waardoor de adem beter kan stromen tijdens spreken.
2. Adem-spraak coördinatie trainen – Door gecontroleerde ademhalingspatronen te oefenen, leer je de adem beter af te stemmen op woorden en zinnen.
3. Het zenuwstelsel tot rust brengen – Diepere ademhaling activeert het parasympathische zenuwstelsel, waardoor je spanning en stress vermindert.
Hoe kun je dit oefenen?
Buikademhaling: Leg een hand op je buik en adem rustig in, zodat de hand omhoog komt. Adem langzaam uit en voel de buik weer naar beneden gaan.
Ademritme bij spreken: Oefen korte zinnen en probeer telkens uit te ademen terwijl je praat. Zo leer je adem en spraak te coördineren.
Stressreductie: Combineer ademhalingsoefeningen met ontspanningstechnieken, zoals rustige schouders, zachte kaakspanning en visualisatie.
Gecontroleerde uitademing: Door je uitademing te verlengen, train je het middenrif en leer je spanning los te laten.
Praktijkvoorbeeld
Een vrouw van 28 jaar die stotterde, had vooral moeite tijdens presentaties en vergaderingen op haar werk. Ze ademde snel en oppervlakkig, wat het stotteren verergerde. Door middel van dagelijks oefenen van buikademhaling, gecontroleerde zinnen spreken en ontspanningsoefeningen, leerde ze haar ademhaling beter te coördineren. Na enkele weken merkte ze dat ze rustiger sprak en minder spanning voelde tijdens presentaties en vergaderingen.
Tips van de fysiotherapeut/logopedist
Oefen dagelijks buikademhaling: hand op de buik, rustig in- en uitademen. Oefen hierbij om zowel het inademen als het uitademen te verlengen. Train zo de coördinatie van het middenrif.
Combineer ademhaling met spreekoefeningen: korte zinnen uitspreken tijdens uitademing.
Let op je houding en ontspanning: schouders laag, kaak zacht, lichaam ontspannen.
Probeer stressmomenten rustig te benaderen: rustige ademhaling helpt je zenuwstelsel tot rust te brengen.
Wees geduldig: regelmaat en herhaling zijn belangrijk om de adem-spraak coördinatie te verbeteren.
Conclusie
Ademhaling speelt een cruciale rol bij stotteren. Door het middenrif te trainen en adem-spraak coördinatie te oefenen, kan iemand rustiger en gecontroleerder ademen. Dit vermindert spanning, helpt het stotteren beheersbaar te maken en zorgt dat het zenuwstelsel beter tot rust komt. Regelmatige oefening, gecombineerd met ontspanningstechnieken, kan een groot verschil maken.